Dyrektor Muzeum, Piotr Oszczanowski, przypomina sylwetkę prof. Zlata – człowieka wielkiej prawości, cenionego przez środowisko naukowe, współpracowników, studentów; zapamiętanego jako osoba otwarta i życzliwa wobec wszystkich, niekwestionowany autorytet.

W młodości żołnierz był żołnierzem Armii Krajowej (pseudonim Gruda), w czasie wydarzeń marcowych w 1968 r. jako prodziekan uniwersyteckiego Wydziału Filozoficzno-Historycznego popierał postulaty studentów i bronił represjonowanych uczestników strajku okupacyjnego, zaangażowany był w redakcję apelu do władz politycznych. W latach 80. – do czasu internowania 1982 r. – był m.in. doradcą Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, organizatorem związku zawodowego „Solidarność” na wrocławskim Uniwersytecie, rzecznikiem strajku głodowego kolejarzy w Lokomotywowni i Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania, osobą zaangażowaną w kolejne inicjatywy wolnościowe. W 1981 r. pełnił funkcję asesora IV sesji Kongresu Kultury. Działał na rzecz zmiany nazwy „Uniwersytetu im. Bolesława Bieruta” na „Uniwersytet Wrocławski”.

Wrocławskie muzeum ma wiele powodów, by pielęgnować pamięć o prof. Zlacie. Już w 1948 r. jako student podjął pracę w organizowanym Muzeum Śląskim (późniejszym Muzeum Narodowym we Wrocławiu). Pracował tu do 1961 r., a także w latach 1966–1970. W 1956 r. współzakładał w Muzeum samorząd pracowniczy i został wybrany na przewodniczącego. W 1963 r. otrzymał propozycję objęcia funkcji dyrektora Muzeum – z której nie skorzystał, nie chcąc, by wobec nowych zajęć ucierpiała jego praca nauczyciela akademickiego.

  Odsłonięcie tablicy. Materiały MNWr

P. Oszczanowski przypomina, że prof. Zlat, wespół z prof. Alfredem Jahnem, jako wiceprzewodniczący Społecznego Komitetu Odbudowy Panoramy Racławickiej, wywalczył restytucję i przyłączenie Panoramy do Muzeum. Zaangażowany był w ratowanie pocysterskiego zespołu klasztornego w Lubiążu. Był wieloletnim członkiem komitetu redakcyjnego „Roczników Sztuki Śląskiej” (1969–1981), a także rady naukowej Muzeum.

„Zatem, gdy dzisiaj – 5 maja 2021 r. – inicjujemy „ZLATĄ uliczkę” u boku Muzeum Narodowego, w tym zakolu miasta, gdzie wielu ludzi kieruje swoje kroki z nadodrzańskiego bulwaru ku wejściu do naszego Muzeum oraz do Panoramy Racławickiej – wyjaśnia P. Oszczanowski – czynimy to, by głosić, że ten gmach był profesorowi Mieczysławowi Zlatowi wyjątkowo bliski. Tu spędził wiele lat, współtworząc Muzeum. I chociaż ma On już własną ulicę na wrocławskich Żernikach, to niech ten fragment centrum miasta przypomina Jego więzi z Muzeum. Profesor Mieczysław Zlat był i pozostaje dla nas bowiem kimś wyjątkowym. AUTORYTETEM”.