Kierunki rozwoju teologii: dialog interdyscyplinarny i doświadczenie

Karol Białkowski Karol Białkowski

publikacja 26.10.2021 13:24

Oficjalna inauguracja nowego roku akademickiego na Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu odbyła się na auli PWT. Do społeczności akademickiej zostali włączeni - poprzez uroczyste ślubowanie - nowi studenci. Uroczystość była też okazją do wręczenia dyplomów i pierścieni nowym doktorom.

Kierunki rozwoju teologii: dialog interdyscyplinarny i doświadczenie Radość z inauguracji jest tym większa, że w ubiegłym roku pandemia nie pozwoliła na uroczyste rozpoczęcie roku akademickiego i prowadzenie zajęć stacjonarnych. Karol Białkowski /Foto Gość

Rektor PWT ks. prof. Włodzimierz Wołyniec w swoim wystąpieniu zaznaczył, że inauguracja nowego roku akademickiego po okresie zdalnego nauczania i po pierwszych falach epidemii jest dobrą okazją do zresetowania działalności uczelni. - Nie chodzi o reset, który wykasowuje wszystko, co było. Wręcz przeciwnie. Chodzi o zachowanie naszej misji w Kościele i podejmowanie na nowo wyzwań w zmieniającej się rzeczywistości. A rzeczywistość, w której żyjemy, jest bardzo bogata, wielowarstwowa i wielopłaszczyznowa, ale też w pewnym sensie tajemnicza. Jest wielowarstwową złożonością, którą, jak mawia papież Franciszek, lepiej wyraża model wielościanu niż kuli. W tym światowym wielościanie żyje człowiek - zaznaczył.

Ksiądz rektor zaznaczył, że również każdy z nas jest wielowarstwową złożonością, a równocześnie jednością osobową, kryjącą w sobie jakąś tajemnicę. - Zadaniem nauki jest badanie i rozumienie rzeczywistości. W to zadanie włącza się również teologia w sposób sobie właściwy - dodał. Zaznaczył, że najlepiej wyjaśnia specyfikę teologii to św. Tomasz z Akwinu, który stwierdził, że nauka święta ujmuje całą rzeczywistość "pod kątem Boga", czyli w świetle Bożego objawienia. I jak dalej dopowiada św. Tomasz, rozprawia albo o samym Bogu, albo o rzeczach, które mają odniesienie do Boga jako swojego początku i celu.

czytaj także:

Ks. Wołyniec zaznaczył, że teologia uprawiana na Papieskim Wydziale Teologicznym, przy zachowaniu własnej tożsamości, powinna się rozwijać. - Chciałbym wskazać na dwa kierunki tego rozwoju: dialog interdyscyplinarny i doświadczenie.

Omawiając dialog interdyscyplinarny, zwrócił uwagę, że wskazuje na niego konstytucja apostolska "Veritatis gaudium". - Bazuje ona na ludzkim sposobie poznania. Jeśli istnieje "one basic way of knowing", jak to ujął szkocki uczony prof. Thomas F. Torrance, a jest nim ostatecznie ludzki rozum, to teologia chce poszerzyć koncepcję racjonalności w nauce, oferując  nowy wgląd w rzeczywistość. Szczytem wiedzy nie jest eksperyment - twierdzi teologia - ale słuchanie. Chodzi o słuchanie Trójjedynego Boga, który stwarza rzeczywistość i komunikuje się z nami przez naturę i Logos. W dialogu interdyscyplinarnym teologia przekonuje, że Trójjedyny Bóg zaprasza swoje stworzenie do współtworzenia świata i do współdziałania z Nim w dziele zbawienia - tłumaczył. Użył porównania do partytury muzycznej, która jest gotowa, ale jednak otwarta na wiele wariantów wykonania.

Ksiądz rektor odniósł się jeszcze do nauk ścisłych i przyrodniczych, które badają różne odcinki rzeczywistości mogą pomóc w dialogu interdyscyplinarnym teologii w odkrywaniu i lepszym rozumieniu Objawienia, a wyniki badań tych nauk otwierają nowe możliwości interpretacyjne teologicznych twierdzeń. Ostatecznie chodzi o prawdę. Jeśli uniwersytet jest podstawowym miejscem jej poszukiwania, to warto przypomnieć za kard. Josephem Ratzingerem, że "prawda to więcej niż wiedza". Jego zdaniem poznanie prawdy prowadzi do odkrycia dobra, dlatego dzięki prawdzie stajemy się dobrzy. Ma to fundamentalne znaczenie dla pedagogiki również uprawianej na naszej uczelni. Prawda o człowieku, który jest stworzony na obraz Boży i odkupiony przez Jezusa Chrystusa stoi u podstaw wszystkich pedagogicznych badań i projektów.

Następnie ks. W. Wołyniec rozwinął kierunek, jakim jest doświadczenie. - W prawdach wiary, które poznajemy, kryje się przecież element doświadczenia Kościoła pierwszych wieków. Doświadczenie w teologii nie jest eksperymentem, przez który chce się coś udowodnić albo do czegoś dojść. Doświadczenie teologiczne jest doświadczeniem wiary polegającym na otwarciu się na przychodzącego i objawiającego się Boga. Dlatego ma zawsze postać osobowego poznania z żywym Bogiem we wspólnocie. Szczególnym miejscem tego spotkania jest liturgia i nauczanie Kościoła. Bóg jest zawsze większy i można go zawsze doświadczyć na nowo. Dzięki doświadczeniu teologia nie będzie abstrakcyjną nauką oderwaną od życia. Przyszłość teologii jest związana z egzystencjalizacją - chodzi o realizm teologii, o wcielanie prawdy w życie.

Ksiądz profesor zaznaczył, że teologia musi się jeszcze bardziej otwierać na dialog interdycyplinarny i zmierzać do integracji wiedzy i doświadczeni, stawać się syntezą życia i wiary.

Po wystąpieniu ks. prof. Włodzimierza Wołyńca nastąpiła uroczysta immatrukulacja studentów pierwszego roku oraz promocja doktorska. 

Wykład inauguracyjny pt.: "Kościół w czasach turbulencji” wygłosił ks. prof. dr hab. Krzysztof Pawlina, rektor Akademii Katolickiej w Warszawie. Więcej o podjętej przez niego refleksji w pierwszym listopadowym numerze "Gościa Wrocławskiego" (z datą 7 listopada).