powrót
Wiara.pl - Serwis

Wrocławski

twój profil
PROFIL UŻYTKOWNIKA
Wygląda na to, że nie jesteś jeszcze zalogowany.
zaloguj się
lub
zarejestruj się
  • facebook
  • YouTube
  • rss
  • Powiadomienia
Nowy numer

Najnowsze [Wydania]

  • GN 27/2025
    GN 27/2025 Dokument:(9330207,Ideologie systemowe )
  • GN 26/2025
    GN 26/2025 Dokument:(9321844,Drużyna Augustyna )
  • Mały Gość 7/2025
    Mały Gość 7/2025 Dokument:(9301210,Verso l'alto – zawsze w górę! Im wyżej dotrzemy, tym więcej zobaczymy.)
  • Historia Kościoła (10) 04/2025
    Historia Kościoła (10) 04/2025 Dokument:(9291754,Bóg historii nieoczywistych. Edytorial nowego wydania „Historii Kościoła”)
  • Gość Extra 2/2025 (12)
    Gość Extra 2/2025 (12) Dokument:(9271942,Oczy Serca)
wroclaw.gosc.pl → Wiadomości z archidiecezji wrocławskiej → Podróż do krainy zmysłów
Podróż do krainy zmysłów  
Formy piernikarskie: alfabet, koszt z kwiatami i rękawiczki (XVIII/XIX w.) Maciej Rajfur /Foto Gość

Podróż do krainy zmysłów przejdź do galerii

Niegdyś rzadko spotykany, luksusowy towar. Dziś w wielu domach pojawia się szczególnie przed Świętami Bożego Narodzenia. Wystawa "Pierniki. Podróż do krainy zmysłów" pokazuje nam niezwykłą historię tego rarytasu.

Maciej Rajfur

|

GOSC.PL

dodane 20.12.2015 16:41
0

W kształcie klowna, dziecka w powijakach, kosza z kwiatami lub… rękawiczek. Najstarsze formy piernikarskie zadziwiają swoim kunsztem i pomysłem. Pierwsze wzmianki o piernikach mówią o rzadkim, znanym jedynie w klasztorach i pośród najwyższych sfer społeczeństwa produkcie. Opowiada o tym ekspozycja we wrocławskim Muzeum Etnograficznym.

- Pomysł wystawy zrodził się 2-3 lata temu w Niemczech. Opisuje ona 900-letnią kulturę kulinarną na Śląsku i na terenie Łużyc. My, jako muzeum, mamy w swoich zbiorach aż 250 form piernikarskich, z których wystawiliśmy ponad 70.  Trzeba powiedzieć, że Śląsk był niegdyś silnym ośrodkiem robienia pierników - mówi Joanna Kurbiel, która przygotowywała ekspozycję.

Pierniki kilkaset lat temu miały ogromną wartość ze względu na egzotyczne przyprawy pochodzące z Dalekiego i Bliskiego Wschodu. Kichlarze swoich klientów znajdowali na dworach książęcych i wśród zamożnego mieszczaństwa.

Średniowieczne przekazy pochodzące z klasztorów mówią o dwojakim zastosowaniu pierników. Po pierwsze, jako pieczywo o długim terminie spożycia, nadawało się jako prowiant dla pielgrzymów. Po drugie, jeszcze do XIX wieku lekarze wierzyli, że ma właściwości lecznicze ze względu na zioła, jakie do ciasta dodawano.

Pierniki w różnej postaci weszły również do literatury: pojawiły się w wierszach, baśniach i książkach dla dzieci. Na przełomie wieków wymyślano najróżniejsze formy do wypiekania. W pewnych okresach dominowały formy religijne np. ucieczka Świętej Rodziny do Egiptu lub postać Michała Archanioła, zabijającego smoka.

Motyw rękawiczki dla przykładu uosabiał żywą dłoń i przypieczętowywał ważne transakcje oraz umowy. Kształt ten był częstym prezentem pana młodego dla jego wybranki. Pannie młodej, życząc płodności, wręczano także piernik w kształcie dziecka w powijakach.

- Selekcja form piernikarskich na wystawę okazała się dość trudna, ponieważ wszystkie są pięknie i można je uznać za swoiste dzieła sztuki z powodu misternego wykonania. Kształty odgrywały na pewno dużą rolę, ponieważ te ciastka przez wieki pełniły i pełnią do dzisiaj przecież formę podarunków - tłumaczy Joanna Kurbiel.

Na rozpoczęcie roku szkolnego dzieci otrzymywały pierniki w kształcie alfabetu. Chłopcom z okazji Świąt Bożego Narodzenia wręczano ciastka-jeźdźca na koniu, dziewczynki dostawały bogato ubrane damy.

Ponadto bardzo popularne były motywy zwierzęce np. dziki, jelenie, kozy, wiewiórki, ptaki i ryby. Najstarsza forma na wrocławskiej wystawie pochodzi z 1550 roku, największa z 1842 przedstawia huzara.

- W XIX wieku rozpoczęła się stopniowa mechanizacja produkcji pierników. Powoli doprowadziła ona do zaniku rzemieślniczych piekarni z wielowiekową tradycją. Dzisiaj już w niewielu regionach zbyt na pierniki w ciągu roku jest jeszcze tak duży, że funkcjonują specjalne zakłady. Mowa tu o takich miastach jak Norymbera, Akwizgran, Połcznica, czy polski Toruń - opowiada pracownik Muzeum Etnograficznego we Wrocławiu.

Niegdyś stolica Dolnego Śląska, jako jedno z najważniejszych niemieckich miast handlowych, miała długą i pełną sukcesów tradycję kichlarstwa. Oprócz niej swoimi piernikarskimi korzeniami może pochwalić się Świdnica (pierwszy zapis o tym rzemiośle pochodzi z 1293 roku!), Jawor, Legnica i Bardo Śląskie.

Do dzisiaj pierniki wykorzystywane są jako ozdoby choinkowe, choć zamiast kominiarza, lwa czy błazna (takie zobaczymy na wystawie), dominują gwiazdki, serduszka, choinki i kwiaty.

Wystawę można zwiedzać do 14 lutego 2016 roku.

 

 

 

1 / 1
Piernik piernikowy nie równy

Foto Gość DODANE 20.12.2015

Piernik piernikowy nie równy

​Wystawa "Pierniki. Podróż do krainy zmysłów" w Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu. Zdjęcia: Maciej Rajfur /Foto Gość  
oceń artykuł Pobieranie..
0 FB Twitter
drukuj wyślij zachowaj
TAGI:
  • HISTORIA
  • MUZEUM ETNOGRAFICZNE WROCŁAW
  • PIERNIKARSTWO
  • PIERNIKI
  • WROCŁAW
  • WYSTAWA

Polecane w subskrypcji

  • Z kosmosu do kieszeni. Jak kosmiczne technologie zmieniły nasz świat
    • nauka
    • Karol Białkowski
    Z kosmosu do kieszeni. Jak kosmiczne technologie zmieniły nasz świat
  • Wyrok Trybunału Konstytucyjnego o godzinach religii: co dalej z katechetami i lekcjami w szkołach?
    • wywiad
    • Karol Białkowski
    Wyrok Trybunału Konstytucyjnego o godzinach religii: co dalej z katechetami i lekcjami w szkołach?
  • Flotylla Pińska - zapomniana strażniczka Wschodu
    • Historia
    • Karol Białkowski
    Flotylla Pińska - zapomniana strażniczka Wschodu
  • Tomasz Elbanowski: Moment odebrania dzieci od rodziców zawsze wiąże się z ogromną tragedią
    • Rozmowa
    • Agata Puścikowska
    Tomasz Elbanowski: Moment odebrania dzieci od rodziców zawsze wiąże się z ogromną tragedią
  • Papież wraca do Castel Gandolfo. Jak Leon XIV spędzi letnie wakacje?
    • Świat
    • Wiesława Dąbrowska-Macura
    Papież wraca do Castel Gandolfo. Jak Leon XIV spędzi letnie wakacje?
  • Góra Oliwna czy Betania? Z którego miejsca Jezus wstąpił do nieba?
    • Kościół
    • ks. Tomasz Jaklewicz
    Góra Oliwna czy Betania? Z którego miejsca Jezus wstąpił do nieba?
  • O nas

    • O wydawcy
    • Zespół redakcyjny
    • Sklep
    • Biuro reklamy
    • Prenumerata
    • Fundacja Gościa Niedzielnego
    Zgłoś błąd
  • DOKUMENTY

    • Regulamin
    • Polityka prywatności
  • KONTAKT

    • Napisz do nas
    • Znajdź nas
      • Newsletter
        • Zapisz się już dziś!
  • IGM
  • Gość Niedzielny
  • Mały Gość
  • Historia Kościoła
  • Gość Extra
  • Wiara
  • Foto Gość
  • Fundacja Gość Niedzieleny
Zgłoś błąd

Copyright © Instytut Gość Media. Wszelkie prawa zastrzeżone.

  • Facebook
  • Twitter
  • Insta
  • YT
WERSJA Desktop
  • subskrybuj
  • AKTUALNOŚCI
  • OPINIE
  • GALERIE
  • ARCHIWUM
  • KONTAKT Z ODDZIAŁEM
  • Liturgia
  • Diecezje
    • Bielsko-Żywiecka
    • Elbląska
    • Gdańska
    • Gliwicka
    • Katowicka
    • Koszalińsko-Kołobrzeska
    • Krakowska
    • Legnicka
    • Lubelska
    • Łowicka
    • Opolska
    • Płocka
    • Radomska
    • Sandomierska
    • Świdnicka
    • Tarnowska
    • Warmińska
    • Warszawska
    • Wrocławska
    • Zielonogórsko-Gorzowska
  • O diecezji
    • BISKUPI
    • ESM
    • HISTORIA DIECEZJI
    • KURIA
    • PARAFIE
  • Nasze media
    • MAŁY GOŚĆ
    • RADIO eM
    • WIARA.PL