"Polakiem żem się urodził, Polakiem umrę"

Na temat tożsamości dyskusję rozpoczął Kornel Morawiecki. Marszałek senior Sejmu VIII kadencji stwierdził, iż polska tożsamość istniała nawet wtedy, kiedy nie było Polski jako państwa.

- Ale mieliśmy swój język, który żył, którym się posługiwali nasi przodkowie. Pierwszą formą tożsamości i potrzebą każdego podmiotu jest istnienie. My, dzięki chrześcijaństwu, istniejemy - mówił Kornel Morawiecki.

Legendarny działacz "Solidarności Walczącej" podkreślił, że te plemiona słowiańskie, które nie przyjęły chrześcijaństwa, nie tylko straciły swoją tożsamość, ale i byt. Po prostu nie przetrwały.

- Ważnym słowem, które ma dużo wspólnego z tożsamością, jest "ziemia". Dla nas największym wyzwaniem teraz jest budowanie przyszłej tożsamości, nie tracąc tej którą wypracowaliśmy - dodał.

W kontekście historycznym temat podjął kolejny prelegent Roman Kowalczyk. Dolnośląski Kurator Oświaty przypomniał potęgę Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Były to złote lata dla rozwoju polskości.

- Potem  przyszły zabory, czyli zaciekła próba wyzucia Polaków z ich tożsamości. Co zaborcy usiłowali zniszczyć, żeby polskość pogrzebać? P Uderzali w trzy filary: język, ziemię i wiarę - tłumaczył R. Kowalczyk. Jego zdaniem, te trzy filary budują właśnie tożsamość.  

- Dodałbym jeszcze, w kontekście zaborów, niszczenie autorytetów. Polacy mieli być bezkształtną masą, siłą roboczą, pozbawioną wartości i tych, na których mogliby się wzorować - mówił Dolnośląski Kurator Oświaty.

Wojciech Kucharski z kolei oświadczył, że tożsamość jest tym wszystkim, co nas definiuje, a we Wrocławiu mamy do czynienia z czymś szczególnym.

- To u nas znajduje się Księga Henrykowska z pierwszym zdaniem po polsku, ale zwróćmy uwagę na całą jego otoczkę. Zdanie to bowiem zapisał niemiecki mnich, a wypowiedział je czeski chłop do Polki. I to nam mówi, czym jest Wrocław - stwierdził W. Kucharski.

Dyrektor Ośrodka „Pamięć i Przyszłość” przypomniał, że w 1475 roku we Wrocławiu (wówczas nie polskim mieście) wydrukowana została pierwsza książka w języku polskim, bo biskupstwo wrocławskie było elementem metropolii gnieźnieńskiej.

- Pamiętajmy, że naród też jest pewnym procesem, którzy cały czas się tworzy. Trudno sobie wyobrazić przyszłość, bez rozumienia swojej historii. Proces samoświadomości i samo poznawania się ciągle trwa - mówił historyk.

Oświadczył potem, że wielką polską wartością jest wolność. - Ona nabierała różnego kształtu i charakteru na przełomie wieków od 966 roku. Polska została wykuta na pojęciu wolności - wyjaśniał W. Kucharski.

W czasie swojego wystąpienia o swoim problemie z tożsamością mówił o. Michał Legan, paulin z Jasnej Góry.

-  Mój ojciec był Bułgarem, moja mama urodziła się na terenie ZSRR, mój dziadek miał trzech braci, a każdy z nich służył w innej armii - rozpoczął kapłan.

Przywołał on swoje wspomnienie z dzieciństwa. - 1 maja, pochód, megafon, przemawia gen. Jaruzelski, potem wyśpiewują hymn polski. Brykam, jako mały chłopiec. Nagle dostaję od mojej mamy otwartą dłonią w twarz. Za to, że biegałem na hymnie, a nie stałem na baczność, jak należało. Wtedy zostałem nauczony szacunku i miłości do tego konkretnego znaku polskości - mówił o. Michał Legan.

Jak stwierdził, jest Polakiem i kocha Polskę, ale bycie Polakiem to nie kwestia genów, czy rasy, lecz w jego przekonaniu kwestia wyboru.

- To jest tak, jak z miłością i wiarą: żeby była prawdziwa, musi być wybrana. I wielu wybiera polskość, bo docenia jej wartość - dodał paulin.

Krótką charakterystykę narodu polskiego przedstawił zaś Roman Kowalczyk.

- Dla Polaków bardzo charakterystyczne jest umiłowanie prawdy oraz wierność sobie i Polsce. Polacy i wolność to pojęcia mocno związane. A nasza tożsamość narodowa tworzy się w rodzinach i w Kościele. Mój dziadek po otrzymaniu propozycji zostania folksdojczem powiedział tak: „Polakiem żem się urodził, Polakiem umrę".