Bogu co Boskie, Cezarowi co cesarskie

Relacje między Kościołem a świeckim państwem - odkąd powstały świeckie państwa narodowe – są nieustannie źródłem napięć. Doświadczenia wielu krajów pokazują, że nie ma jednego idealnego zestawu procedur, które pozwalałyby stworzyć dobry, „beztarciowy” model współistnienia państwa i Kościoła - nie jest nim ani swego rodzaju nowoczesna odmiana sojuszu ołtarza i tronu, ani ścisły rozdział Kościoła i państwa zbliżony np. do modelu francuskiego.

- Dla dyskusji ważne jest pojęcie społeczeństwa weritalnego (od łac. veritas - prawda), w którym całość życia indywidualnego i społecznego ułożona jest wedle uznanej powszechnie transcendentnej prawdy. Jest to naturalna cecha wszystkich społeczeństw, które w istnienie takiej prawdy wierzą. Dotyczy to nie tylko Masajów czy Azteków, ale także wyznawców Marksa czy bezkrytycznych quasi-religijnych wyznawców fizyki czy genetyki – napisał o. Maciej Zięba w swojej książce Nieznane, niepewne, niebezpieczne? Szkic o Europie (2011).

– Wszystkie społeczeństwa poza Europą były weritalne - wyjaśniał podczas spotkania w siedzibie Państwowego Instytutu Wydawniczego 26 października 2011 r. – Chrześcijaństwo stara się to zmienić, wprowadzając wątek liberalny (cesarskie - cesarzowi, boskie - Bogu), ale też jest weritalne: buduje cywilizację wokół prawdy objawionej w Ewangelii. W opozycji rodzi się społeczeństwo oświeceniowe, ale ono również jest weritalne. Wierzy w religię postępu, którego źródłem jest nauka i wokół idei postępu budowane jest życie społeczne. W opozycji do społeczeństwa oświeceniowego rodzi się społeczeństwo otwarte, którego prawda transcendentna jest ukryta: „nie ma prawdy absolutnej” – to tylko zdanie ma status absolutny i wokół idei, że wszystko jest względne budujemy życie społeczne. Ale to nadal jest społeczeństwo weritalne. We współczesnej Europie te trzy chronologicznie przedstawione społeczeństwa nakładają się na siebie i Europę współtworzą - wyjaśniał dominikanin.

Po wykładzie będzie możliwość zadawania pytań i debaty. Wstęp na wykład jest wolny. 

Poniżej notka biograficzna prelegenta

Maciej Zięba OP (ur. 6 IX 1954) - dominikanin, teolog, filozof, publicysta. W latach 1998–2006 Prowincjał Polskiej Prowincji Dominikanów. W latach 1990–1995 dyrektor dominikańskiego wydawnictwa W drodze. W roku 1995 założył i został dyrektorem Instytutu Tertio Millennio. W 1999 z nominacji Jana Pawła II członek Synodu Biskupów Europy. W 2001 został członkiem Rady Społecznej Episkopatu Polski. W 2003 mianowany przez Jana Pawła II konsultorem Papieskiej Rady Iustitia et Pax. Organizator i w latach 2007–2010 dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku. Członek Rady Programowej Polsko-Rosyjskiego Forum Dialogu Obywatelskiego. W 1997 uzyskał stopień naukowy doktora na Wydziale Filozofii PAT, broniąc pracę pt. Kościół wobec demokratycznego kapitalizmu w świetle encykliki Centesimus annus. Autor książek: Biało-czarne zapiski (1987), Demokracja i antyewangelizacja, (1997), Niezwykły pontyfikat (1997), Papieże i kapitalizm (1998), Chrześcijaństwo-demokracja-kapitalizm (z A. Rauscherem SJ i M. Novakiem, 2002), Lekarstwo życia (z Michałem Zioło OCSO, 2002), Nieznane, niepewne, niebezpieczne? Szkic o Europie (2011), Kłopot za kłopotem. Katolik w dryfującej Europie (2015).