Dominikańska Szkoła Wiary

Dlaczego Tomasz z Akwinu? Debata publiczna w Polsce obfituje w punkty zapalne – myśl XIII-wiecznego dominikańskiego Doktora Kościoła z pewnością nim nie jest. Jednak jeśli chcemy w mądry sposób zmieniać świat tak, by był bardziej chrześcijański, musimy przede wszystkim być świadomi tego, w co wierzymy i dlaczego.

– Myśl Akwinaty była dla Kościoła zachodniego w ciągu ostatnich kilku wieków najważniejszym punktem odniesienia w interpretowaniu Tradycji – mówi o. Michał Paluch OP. – Jeśli chcemy więc zrozumieć, na czym polega istotny wkład katolicyzmu w formowanie naszej tożsamości, trudno o lepszego niż Tomasz przewodnika. Dzieło dominikańskiego mistrza odegrało tak ważną rolę oczywiście nieprzypadkowo: genialny zmysł syntezy pozwolił mu zebrać razem i podsumować w jednej całości kilkanaście wieków intelektualnych i duchowych poszukiwań. Tomasz żył jednak w XIII, a nie w XXI wieku. Jego myśl nie stanie się dla nas dostępna przez proste powtarzanie. Tylko w konfrontacji z naszymi pytaniami i współczesnymi poszukiwaniami dzieło Akwinaty może stać się dla nas pomocą i inspiracją.

– Divus Thomas, boski Tomasz, czy też doctor communis, Doktor Powszechny, jak go nazwano, stał się w ciągu ostatnich wieków normą ortodoksji, podstawowym punktem odniesienia w katolickiej teologii – napisał o. Michał Paluch OP w książce „Dlaczego Tomasz” (Instytut Tomistyczny, Warszawa 2012) – To mu oczywiście tyleż pomogło, ileż zaszkodziło. Z jednej bowiem strony dało wszystkim łatwy dostęp do jego spuścizny, doprowadziło do przygotowania wydań krytycznych dużej części jego dzieł. Z drugiej jednak strony prowadziło do nieustannego przekształcania żywego, wciąż poszukującego badacza w pomnik, obciążany złotem i patyną. Co gorsza zaś, twórczość Doktora Anielskiego stawała się czasem narzędziem tortur stosowanym w Kościele wobec różnej maści teologicznych i filozoficznych eksperymentatorów. Tomasz jest pierwszym świętym w historii Kościoła, który udowodnił, że świętość może polegać na używaniu inteligencji. Oczywiście nie chcę przez to sugerować, że Tomasz był pierwszym świętym, w którego biografii widać, iż inteligencja służyła świętości. Wystarczy pomyśleć o Ireneuszu, Klemensie, ojcach kapadockich, Augustynie, Grzegorzu Wielkim. Lista byłaby bardzo, bardzo długa, jeśli miałaby objąć wszystkich przed Tomaszem. Akwinata był jednak pierwszym świętym, którego świętość polegała na używaniu intelektu. Tomasz pokazał, że samo używanie intelektu może i ma być drogą do świętości. Na szczęście Tomasz przestał już być pomnikiem – na szczęście, ponieważ paradoksalnie stwarza to dziś możliwości lepszego, sprawiedliwszego, a przez to ciekawszego i bardziej inspirującego spotkania z jego myślą i dziełem. 

Wstęp na spotkanie jest wolny. Nagrania poprzednich wykładów Dominikańskiej Szkoły Wiary we Wrocławiu znaleźć można na stronie internetowej www.dsw.wroclaw.dominikanie.pl.

*

O. dr hab. Michał Paluch OP (ur. 14 marca 1967 r. w Jarocinie) – w latach 2002-2010 dyrektor Instytutu Tomistycznego w Warszawie. Studia doktoranckie odbył we Fryburgu (1996-2000), od 2001 wykładowca teologii dogmatycznej w Kolegium Filozoficzno-Teologicznym Polskiej Prowincji Dominikanów, w latach 2010-2013 – rektor Kolegium. W 2013 uzyskał habilitację z nauk humanistycznych w zakresie filozofii w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk. W latach 2013-2014 visiting scholar w Institute for the Church Life Uniwersytetu Notre Dame (USA).