Historia na film, ale na razie komiks

Okazja do poznania tej niezwykłej historii już podczas I Polsko-Amerykańskiego Pikniku Historycznego, który 19 i 20 sierpnia odbędzie się w Centrum Historii Zajezdnia przy ulicy Grabiszyńskiej 184 we Wrocławiu.

- Będzie prawdziwe amerykańskie piwo, burgery, wojskowa grochówka, a także sztuczny byk, na którym można spróbować sztuki rodeo. Zobaczymy rekonstrukcje, pokaz wojskowego sprzętu, a oprócz tego kino plenerowe z filmem „King Kong” z 1933 r. - zachęca Juliusz Woźny z Centrum Historii Zajezdnia.

Podczas pikniku ma stanąć 4-metrowa figurka King Konga. Dlaczego film i figura wiążą się z wielką kinową małpą? To wszystko łączy się z postacią Meriana Coopera i jego losów, które, jak mówi rzecznik prasowy C.H. Zajezdnia, nadają się na niejeden scenariusz filmowy.

Tak naprawdę historia zaczyna się jeszcze w XVIII wieku, kiedy to przodek znanego amerykańskiego reżysera Meriana Coopera obiecał Kazimierzowi Pułaskiemu, że on lub jego potomkowie w razie potrzeby staną do walki o wolność i niepodległość Polski.

- Kto by podejrzewał, że ta obietnica wypełni się po 140 latach? - pyta dziś Juliusz Woźny i zachęca, by zapoznać się z historią Meriana Coopera.

Kiedy Kazimierz Pułaski w walce o wolność Stanów Zjednoczonych został śmiertelnie ranny, John Cooper (pradziad Meriana i przyjaciel Polaka) zwiózł go z pola bitwy i umieścił na statku. Tam dwa dni czuwał przy Pułaskim i kiedy ten zmarł, Amerykanin nad jego grobem przysiągł, że kiedy Polska zacznie walczyć o niepodległość, on albo ktoś z jego potomków do tej walki stanie.

- Wyobrażacie sobie, że z pokolenia na pokolenie w rodzie Cooperów ojciec brał syna i tłumaczył obietnicę Johna Coopera? Niewiele mamy takich rodzin, w których tradycja jest przekazywana z ojca na syna. W końcu słowo dane przez pradziada wypełnił właśnie Merian Cooper - opowiada J. Woźny.

I o tej historii opowiada komiks „Eskadra Kościuszki 1919”.

- Kto dziś pamięta, że kilkunastu Amerykanów zgłosiło się, aby bronić Polski przed sowieckim najazdem? Kawalerzyści z Konarmii Budionnego wpadali w panikę, gdy nadlatywały samoloty pilotowane przez amerykańskich lotników. Oni siali popłoch i wzbudzali nienawiść wroga. Podobno latali tak nisko, że skrzydłami zahaczali o końskie łby, a przy tym siekali z karabinów maszynowych - mówi Juliusz Woźny.

Amerykanie dostarczali też bardzo ważne informacje strategiczne, a więc mieli wpływ na taktykę i strategię walki Polaków w czasie wojny polsko-bolszewickiej.

- Merian Cooper walczył po naszej stronie jako pilot myśliwca. Gdy został zestrzelony przez Sowietów, ci zesłali go na roboty przymusowe. I uwaga, w czasie najgorszych rosyjskich mrozów wraz z dwoma polskimi oficerami uciekł z obozu i przeszedł 700 kilometrów pieszo na Łotwę! - opisuje rzecznik C. H. Zajezdnia.

Po wojnie Cooper wrócił do Stanów Zjednoczonych. Był dziennikarzem i reżyserem, a jego najbardziej znanym filmem jest pierwsza wersja „King Konga” z 1933 r. Ostatecznie wyprodukował 62 filmy, a 1952 r. otrzymał Oscara.

- Merian Cooper przez całe życie do końca utrzymywał żywe kontakty z Polską. Kiedy zapadła żelazna kurtyna, otaczał opieką polskich pilotów, którzy trafili do Stanów Zjednoczonych. Jego życiorys wgniata w fotel, to prawdziwy "American Dream". Do wszystkiego doszedł własną ambicją i uporem. Niesamowity facet! - kwituje Juliusz Woźny, autor komiksu.

„Eskadra Kościuszki 1919” zostanie wydana w dwóch językach: po polsku i po angielsku. Będzie do nabycia już podczas pikniku historycznego 19 i 20 sierpnia w Centrum Historii Zajezdnia.

- To pierwszy z 4 pikników. Chcemy do 2020 roku organizować wydarzenia związane z odzyskaniem niepodległości przez Polskę w kontekście polsko-amerykańskiego braterstwa broni. A Cooper, uważam, że zasługuje na to, by zrobić o nim z 10 filmów, a nie tylko komiks - podsumowuje z uśmiechem Juliusz Woźny.