Wojewoda zdekomunizował pierwsze ulice

Wojewoda dolnośląski Paweł Hreniak po otrzymaniu opinii Instytutu Pamięci Narodowej podpisał zarządzenie dotyczące zmiany 19 ulic w 14 miastach Dolnego Śląska. To działanie w oparciu o ustawę o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego.

Na Dolnym Śląsku na dekomunizacje czekają jeszcze 33 ulice.

- Chcieliśmy, by nowe nazwy mówiły w przeddzień jubileuszu 100-lecia odzyskania niepodległości o osobach, które walczył o utrzymanie tej niepodległości w trudnych chwilach. Dlatego wśród nich mamy m.in. rotmistrza Witolda Pileckiego, generała Stefana „Grota” Roweckiego, Tadka Jasińskiego- młodego chłopca z Grodna, czy niezwykłą osobę: Jana Karskiego, który jako pierwszy poinformował opinię międzynarodową o holocauście nazistów na polskich terenach - tłumaczył Paweł Hreniak.

Jak tłumaczy, jest on zobowiązany czekać na opinie Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie dotyczące każdego przypadku. To wymóg formalny zapisany w ustawie. Wszystkie przypadki w Polsce opiniuje specjalna jednostka Instytutu Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu. Uzyskanie opinii jest niezbędnym elementem tego postępowania. Okres oczekiwania na nie wstrzymuje bieg 3-miesięcznego terminu, przewidzianego na wydanie zarządzeń zastępczych.

- Chodzi o realizację ustawy, ale również pewną sprawiedliwość historyczną. To, że 13 grudnia jako wojewoda mogę Dolnoślązakom zrelacjonować wykonanie ustawy o zakazie propagowania komunizmu i innych ustrojów totalitarnych jest kwestią symboliczną - oświadczył wojewoda.

Na liście zastępczych zarządzeń znaleźli się także poeci powstania warszawskiego: Krzysztof Kamil Baczyński i Tadeusz Gajcy oraz Władysław Grabski, premier i minister zasłużony dla polskiej gospodarki.

-  Przy okazji dziękuję samorządowcom, którzy wykorzystali czas na samodzielne zmiany ulic oraz informuję, że dokumenty ze starymi nazwami ulic są nadal obowiązującymi - dodaje P. Hreniak.

Zarządzenia zastępcze wejdą w życie 14 dni od ich publikacji w Wojewódzkim Dzienniku Urzędowym, a uprawomocniają się po 30 dniach od otrzymania ich przez gminy. Rządzą się takimi samymi regułami jak zarządzenia nadzorcze, a zatem gminom przysługuje od nich skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Zmiany ulic przez Dolnośląsku Urząd Wojewódzki są spowodowane bierną postawą wobec ustawy dekomunizacyjnej gminnych radnych. Dlatego wojewoda przejął kompetencje rad gmin, które nie wykonały obowiązku wynikającego z ustawy dekomunizacyjnej.

Paweł Hreniak podpisując zarządzenia zastępcze dot. ulic podkreślił, że w poniżej podanych miastach może dojść do kolejnych zmian.

- To nie jest tak, że jak dzisiaj na liście mamy Świdnicę, to już nic w Świdnicy nie zmienimy. Czekamy na kolejne opinie z IPN-u dot. 33 innych ulic. Oczywiście, w niektórych miejscowościach są już pewne nazwy, wiec nie chcemy ich powielać - mówi Paweł Hreniak.

Małgorzata Hasiewicz, Dyrektor Wydziału Nadzoru i Kontroli DUW zaznacza, że na Dolnym Śląsku gminy podeszły z różnym zapałem do dekomunizacji. 

 - Bielawa to specyficzne w województwie miasto, które nie podjęło we własnym zakresie żadnej uchwały i nie zmieniło żadnej ulicy. Były takie gminy, które wykonały w całości ten obowiązek i takie, które w części. Wtedy uaktywniła się rola wojewody. Ale bielawscy radni zignorowali ustawę - wyjaśnia M. Hasiewicz.

Dodaje, że nie wiadomo, kiedy z Warszawy przyjdą kolejne opinie dotyczące następnych ulic. - Wszystkie opinie są przygotowywane w sposób rzetelny, na podstawie biografii i życiorysów - podsumowuje M. Hasiewicz.

Przedstawiamy listę 19 ulic zdekomunizowanych na Dolnym Śląsku w pierwszej turze: