Bliżej rekonstrukcji ołtarza bp. Andreasa Jerina przejdź do galerii

Uczynili to wraz z ks. Pawłem Cembrowiczem, proboszczem katedralnej parafii, oraz dr. hab. Piotrem Oszczanowskim, dyrektorem Muzeum Narodowego we Wrocławiu. „Strony niniejszego listu wyrażają wolę współpracy na rzecz restytucji srebrnego ołtarza z katedry pw. św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu i zobowiązują się do podjęcia działań zmierzających do realizacji tego celu” – czytamy na początku dokumentu.

Muzealną rekonstrukcję ołtarza można było oglądać podczas wystawy „Skarbiec. Złotnictwo Archikatedry Wrocławskiej” w Muzeum Narodowym we Wrocławiu. – Obejrzało ją ok. 50 tys. osób, z wszystkich stron płynęły do nas głosy, by przywrócić Wrocławiowi tę niezwykłą pamiątkę – mówił P. Oszczanowski, powołując się również na opinie wielu specjalistów. Mimo dziejowych zawieruch zachowało się 80 proc. zabytkowej substancji ołtarza. Zniszczona została jego skrzynia główna; zaginęły też niektóre srebrne elementy. Dzieło, by mogło być podziwiane w swej pierwotnej postaci, wymaga konserwacji i częściowej odbudowy.

– Dzisiejszy akt podpisania listu intencyjnego jest wyrazem woli współpracy przy przywracaniu blasku wrocławskiej katedrze, jej ołtarzowi, przy którym kilkaset lat sprawowany był kult. To niewątpliwie ważne wydarzenie w życiu miasta, Kościoła – mówił abp Józef Kupny, dziękując miastu i Muzeum Narodowemu Wrocławia za dobrą współpracę. – Kościelne skarby często znajdowały miejsce w muzeum, można było prezentować je mieszkańcom Wrocławia i turystom. Dziękujemy. Chcielibyśmy dokonać rekonstrukcji ołtarza, przywrócić mu pierwotny blask, a następnym krokiem będzie podjęcie kwestii, czy ołtarz znajdzie miejsce w katedrze. Bardzo chciałbym, aby tak się stało – aby nie znajdował się tylko w muzeum, ale można było przy nim sprawować liturgię. Ten ołtarz był wykonany dla tej katedry – chcielibyśmy przywrócić go na miejsce, gdzie znajdował się ponad 350 lat. Wielu specjalistów mówi, że warto, że należy.

Jak dodał abp Józef w rozmowie z GN, ołtarz pewnie przyczyniłby się do rozwoju kultu św. Jana Chrzciciela – sceny z życia patrona archidiecezji wyeksponowane są na skrzydłach ołtarzowych. – Będzie to dodatkowy powód, by przybliżać postać tego świętego, wydobyć go z pewnego zapomnienia. W ubiegłym roku wpatrywaliśmy się głównie w św. Jadwigę. Utrwaliło się skojarzenie Wrocławia z jej osobą. Jeśli ołtarz wróci na dawne miejsce, będziemy mogli zwrócić większą uwagę także na patrona archidiecezji.

Prezydent Wrocławia Rafał Dutkiewicz zauważył, że Ostrów Tumski coraz bardziej pięknieje. –  W 2016 Księga Henrykowska znalazła się na liście najważniejszych dokumentów świata; wkrótce wyremontowane będzie Muzeum Archidiecezjalne, teraz podejmujemy działania, które zapewne przywrócą wspaniały obiekt katedrze wrocławskiej. Wizyta na Ostrowie Tumskiej coraz bardziej staje się artystyczną rozkoszą – podkreślił. Jak wyjaśniał dziennikarzom: – List intencyjny oznacza gotowość ze strony Wrocławia przekazania Muzeum Narodowemu pewnej kwoty pieniędzy (ok. 150-200 tys.) na dokończenie prac renowacyjnych związanych z ołtarzem i na – jak mamy nadzieję – umieszczenie ołtarza w prezbiterium katedry wrocławskiej.

Ołtarz ufundowany został przez bp. A. Jerina, a wykonany w warsztatach wrocławskiego złotnika Paula Nitscha i malarza Bartholomeusa Fichtenbergera. Dr Piotr Oszczanowski, przypominając pokrótce dzieje arcydzieła, zauważył, że powstał dzięki katolickiemu fundatorowi i katolickiej myśli teologicznej (zmierzającej w tym konkretnym momencie historii do odnowienia kultu świętych), a zarazem dzięki znamienitym luterańskim wykonawcom. – Potem z kolei, jedni luteranie częściowo go zniszczyli (chodzi o wojska szwedzkie w 1632 r.), inni uratowali (władze miejskie przeniosły niezniszczone części w bezpieczne miejsce) – zauważył. Ołtarz powrócił na miejsce dzięki siostrzeńcowi bp. Jerina. W czasie II wojny światowej jego kluczowe elementy zostały zabezpieczone. Dzieła sztuki złotniczej ukryto w podziemiach katedry, skrzydła ołtarzowe zostały wywiezione poza Wrocław – by potem, dzięki bp. B. Kominkowi w 1965 r. powrócić do stolicy Dolnego Śląska. Znalazły swe miejsce w Muzeum Archikatedralnym.

Podczas uroczystości można było obejrzeć figurę św. Jadwigi Śl. pochodzącą z ołtarza, a następnie niedawno odnowiony pomnik nagrobny bp. A. Jerina znajdujący się w prezbiterium katedry.

Jeśli ołtarz bp. Jerina powróciłby po rekonstrukcji do prezbiterium katedry, dotychczas znajdujący się w niej ołtarz główny mógłby pozostać na Ostrowie Tumskim, w kościele pw. św. Krzyża.

ZDJĘCIA z podpisania listu

ZDJĘCIA  muzealnej rekonstrukcji ołtarza

Rekonstrukcja cyfrowa przygotowana przez Muzeum Narodowe we Wrocławiu, ukazująca ołtarz w przestrzeni katedry

Ołtarz główny wrocławskiej katedry św. Jana Chrzciciela, 1591
Muzeum Narodowe we Wrocławiu