Pomóż odkopać ich godność

Ich ciała leżą w lasach i na polach. Zamordowani i wrzuceni do dołów teraz wołają o pamięć. We wrześniu na Wileńszczyźnie rusza kolejny etap prac Instytutu Pamięci Narodowej nad odszukiwaniem i odkopywaniem szczątków polskich bohaterów służących w Armii Krajowej, zamordowanych albo podczas II wojny światowej przez Niemców, albo po wojnie przez Sowietów.

IPN na podstawie różnego rodzaju źródeł, materiałów oraz relacji świadków czy wskazań mieszkańców odnajduje bezimienne mogiły, wydobywa szczątki i chowa je z szacunkiem podczas uroczystej ceremonii pogrzebowej na cmentarzu. Wcześniej jednak potrzebna jest praca wolontariuszy, którzy będą przekopywać ustalony teren w poszukiwaniu kości, czaszek czy guzików.

Jakie są wymagania? Właściwie dwa – pełnoletniość i chęci. Poszukiwania potrwają 4 tygodnie. Ruszają 1 lub 2 września, a zakończenie prac jest planowane na 25 września. Wolontariusze mogą wyjechać na minimum tydzień.

– Chodzi o przekopywanie ziemi łopatą w poszukiwaniu jakichkolwiek szczątków. Kopie się do momentu znalezienia jakiegoś artefaktu, a wtedy na teren wkraczają archeolodzy. To praca fizyczna. Jeden kopie wolniej, inny szybciej. Każdy według własnych sił i możliwości – mówi Eugeniusz Gosiewski.

Wiceprezes Odry-Niemen zaznacza, że żołnierze, łącznicy, oficerowie zostali specjalnie zakopani przez oprawców w takich niepozornych miejscach, żeby nikt o nich nie pamiętał. Dlatego ekshumacja to ważny dla narodu i państwa proces przywracania pamięci.

– To wielka sprawa, za którą idą też niepowtarzalne emocje. Jedziemy tam nastawieni, że znajdziemy naszych bohaterów, a przy odkryciu kości, czaszki czy guzika serce bije mocniej, panuje wyciszenie i człowiek staje się autentycznie przejęty. To piękny proces przywracania pamięci – opisuje E. Gosiewski.

Zgłoszenia i zapytania można kierować na adres e-mailowy: e.gosiewski@odraniemen.org. Stowarzyszenie Odra-Niemen zapewnia przejazd w obie strony, nocleg i wyżywienie.