Rozmowy wokół Listów Milenijnych

Jednym z ważniejszych wystąpień Episkopatu Polski w czasach PRL był list wysłany do biskupów niemieckich jesienią 1965 r. w związku z przygotowaniami do obchodów Milenium Chrztu Polski. Jego autorem był kard. Bolesław Kominek. Jednak Episkopat Polski podczas ostatniej sesji Soboru Watykańskiego II wystosował co najmniej 65 podobnych listów, często mających charakter głębszych esejów, podkreślających więzi danego kraju z Polską w kontekście religijnym, ale nie tylko.

Dotąd nie funkcjonowały one w naszej świadomości, nawet ich treść nie była znana.

Centrum Historii Zajezdnia zaprasza na cykl spotkań naukowych poświęconych książce „Listy Milenijne” autorstwa dr. hab. Wojciecha Kucharskiego. W książce po raz pierwszy opublikowano wszystkie listy, które polscy biskupi wysłali do episkopatów całego świata w związku ze zbliżającymi się obchodami Milenium Chrztu Polski.

Podczas trzech debat 11, 18 i 25 maja naukowcy pochylą się nad orędziami wystosowanymi w 1965 r. przez biskupów polskich do biskupów na całym świecie w tym szczególnie nad „Orędziem biskupów polskich do ich niemieckich braci” oraz jego historycznym i aktualnym znaczeniem.

„Listy Milenijne” zawierają opracowanie oraz edycję w postaci fotokopii i tłumaczenia na język polski wszystkich listów jakie polscy biskupi przygotowali w 1965 r. i rozesłali do papieża, episkopatów na całym świecie i wspólnot chrześcijańskich. Najbardziej znanym dokumentem było, napisane przez arcybiskupa wrocławskiego Bolesława Kominka, „Orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich”, ze słynnym zdaniem „przebaczamy i prosimy o przebaczenie”. Historycy nie znali dotąd treści zawartych w pozostałych listach ani ich autorów oraz okoliczności ich powstania.

Dzięki bardzo szerokiej kwerendzie w 61 archiwach zagranicznych i 19 krajowych udało się zidentyfikować 65 adresatów, dla których przygotowano listy.

Autor Wojciech Kucharski zidentyfikował 16 listów skierowanych do indywidualnych adresatów (w tym do papieża Pawła VI oraz biskupów Anglii, Austrii, Belgii, Francji, Irlandii, Kanady, Hiszpanii, Niemiec, Libanu, Szkocji, Szwajcarii, Stanów Zjednoczonych i Włoch oraz do Światowej Rady Kościołów w Genewie i Patriarchy Atenagorasa) oraz pięć szablonów w różnych językach, które wysłano do pozostałych odbiorców. W książce zaprezentowano także reakcje na te przesłania (odnaleziono między innymi odpowiedzi patriarchy Atenagorasa i kard. Josyfa Slipyja) oraz skalę zaangażowania biskupów na całym świecie w organizację uroczystości milenijnych.

Majowe spotkania odbędą się w trybie online i będą transmitowane w serwisach Facebook i Youtube Centrum Historii Zajezdnia.

• 11 maja 2021 r., godz. 18.00 | Rola Kościoła katolickiego w Polsce w przestrzeni międzynarodowej. Uczestnicy: ks. prof. Jan Mikrut, dr hab. Wojciech Kucharski, prof. Joanna Kulska, Piotr Samerek. Prowadzący: dr Wojciech Biliński.
• 18 maja 2021 r., godz. 18.00 |  Nie tylko Orędzie  – listy milenijne jako wyraz zaangażowania Kościoła w Polsce w budowanie przestrzeni do dialogu (organizator: Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego). Uczestnicy: prof. Michał Białkowski, dr hab. Wojciech Kucharski, dr hab. Paweł Skibiński. Prowadzący: Grzegorz Polak.
• 25 maja 2021 r., godz. 18.00 | Orędzie do biskupów niemieckich na nowo odczytane. Uczestnicy: prof. Waldemar Czachur,  dr hab. Wojciech Kucharski, dr hab. Robert Żurek. Prowadzący: dr Andrzej Grajewski.