Rocznica stabilizacji struktur Kościoła na Ziemiach Zachodnich

Konferencję zorganizowała fundacja Obserwatorium Społeczne wraz z wrocławskim oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej, Centrum Historii Zajezdnia i Ośrodkiem Pamięć i Przyszłość

Pięćdziesiąt lat temu papież Paweł VI bullą "Episcoporum Poloniae coetus" z 28 czerwca 1972 roku ustanowił stałe struktury Kościoła w Polsce erygując diecezje w miejsce dotychczasowych (powojennych) okręgów kościelnych. We wstępie do konferencji, ks. Stanisław Wróblewski, historyk Kościoła zaznaczył, że uczestnictwo w konferencji ma wymiar symboliczny. - Wrocław po wojnie uchodził za stolicę Ziem Zachodnich i Północnych, odgrywając wiodącą rolę w życiu politycznym i religijnym powojennej rzeczywistości i kształtowania się polskich struktur kościelnych.

czytaj dalej pod zdjęciem

  Abp Józef Kupny. Karol Białkowski /Foto Gość

Bardzo się cieszę, że tutaj we Wrocławiu możemy pochylić się nad tą wspaniałą rocznicą. Chcemy przypomnieć historię ustanowienia tych struktur - mówił abp Józef Kupny. Przypomniał, że sporo lat minęło po wojnie, zanim sytuacja się ustabilizowała. - Zdajemy sobie sprawę, że nie sprzyjała ani sytuacja polityczna, ale też jurydyczna postawa Watykanu, który powoływał się na wcześniej zawarty z Niemcami konkordat. Dopóki sprawy między Niemcami a Polską nie zostały uregulowane Watykan nie chciał tutaj wchodzić i uregulować status formalno-prawny. Do tego doszła jeszcze presja środowisk katolickich w Niemczech, a z drugiej strony zarzuty władz komunistycznych, że Kościół w Polsce nie dąży do stabilizacji tych struktur. Sytuacja była bardzo skomplikowana - zauważył. Podkreślił, że dopiero wizyta kanclerza Willy Brandta w 1970 roku spowodował, że po dwóch latach ostatecznie struktury Kościoła zostały zaakceptowane przez Watykan i życie Kościoła mogło się na tych ziemiach normalnie rozwijać.

Marek Mutor, dyrektor Ośrodka "Pamięć i Przyszłość" we Wrocławiu otwierając konferencję zaznaczył, że wspominany akt stabilizujący struktury Kościoła w Polsce wieńczył cały proces starań. - Tu nie chodziło tylko o organizację życia kościelnego, choć to oczywiście było bardzo ważne, ale to była bardzo ważna kwestia związana z polskimi dziejami, z polską racją stanu niezależnie od tego, że czasy były komunistyczne, co wiele bardzo utrudniało - zauważył.

czytaj dalej pod zdjęciem

  Marek Mutor. Karol Białkowski /Foto Gość

Wrocławska konferencja tematyką nawiązuje do odbywających się podobnych spotkań, równie organizowanych przez fundację Obserwatorium Społeczne, w Trzebnicy. Dotychczas odbyły się cztery edycje wydarzenia pod wspólnym hasłem "Ogólnopolska konferencja naukowa pt. Kościół katolicki na Ziemiach Zachodnich i Północnych". Podczas dorocznych spotkań omawiane są kolejne interwały czasowe podsumowujące powojenną historię Kościoła na Ziemiach Zachodnich i Północnych.

W związku z tym powiązaniem nadarzyła się okazja do uhonorowania tych, którzy w trzebnicką inicjatywę są zaangażowani od samego początku. Burmistrz Gminy Trzebnica, Marek Długozima został uhonorowany statuetką "Pokój na ziemi", która swą nazwą nawiązuje do encykliki papieża Jana XXIII "Pacem in terris". - To wyraz podziękowania za dotychczasową współpracę, a szczególne za wsparcia działań dla upowszechnienia dziedzictwa Kościoła na Śląsku - mówił ks. Grzegorz Sokołowski.

Uhonorowani zostali również tegoroczni jubilaci. Specjalne pamiątkowe grafiki przedstawiające fragment Ostrowa Tumskiego we Wrocławiu otrzymali  ks. prof. Jan Kopiec, biskup gliwicki z okazji przypadających w tym roku 75. urodzin oraz prof. Jerzego Pietrzaka obchodzącego 80. urodziny.

Na konferencję złożyło się 16 referatów (kliknij i zobacz program), a zwieńczeniem jest debata społeczna pt. "Polityka wschodnia Watykanu" (o 17.00). Wezmą w niej udział: dr Andrzej Grajewski (Gość Niedzielny), prof. Maciej Mróz (Uniwersytet Wrocławski), prof. Sławomir Sowiński (UKSW), prof. Jarosław Syrnyk (Uniwersytet Wrocławski). Rozmowę prowadził Piotr Sutowicz (Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”).

Nagrania są dostępne na Facebooku na profilu Fundacji Obserwatorium Społecznego.