Jeden z najbardziej znaczących hierarchów Kościoła rzymskokatolickiego, prefekt Kongregacji Nauki Wiary w latach 2012–2017 i bliski współpracownik Benedykta XVI odwiedził Wrocław. Wygłosił wykład dla studentów filii Collegium Humanum.

Relacja ze Stwórcą

Arystoteles mówił, że wszyscy ludzie dążą do wiedzy i mądrości. Ten proces ma wewnętrzną dynamikę i jest z natury dobry. I tutaj dotykamy kategorii etyki. – To odróżnia nas od zwierząt. Mamy rozum i wolną wolę. Zwierzęta rozróżniają dwa wymiary: tego, co im szkodzi, i tego, co jest dla nich dobre. Ale nie ogarniają wymiaru rozumowego oraz wolnej woli, którą posiadają jedynie ludzie – mówił kard. Müller. Przypominał, że aspekt filozoficzny Europy wykształcił się w Grecji, zaś religijny pochodzi z Izraela, od narodu wybranego. Z tym bagażem przez wieki człowiek próbował odpowiedzieć sobie na pytanie, co jest jego finalnym celem.

– Już w starożytności pada pytanie o Boga, ale nie wybrzmiewa jeszcze to, co potem w chrześcijaństwie – że Bóg staje się nadrzędną instancją naszego życia i całej rzeczywistości ludzkiej. My Go dziś postrzegamy jako naszego Wybawiciela – zaznaczył niemiecki kardynał. Niechrześcijańskie filozofie mówią o tym, że człowiek jest istotą rozumną, ale dopiero w chrześcijaństwie został podkreślony wymiar relacyjny między Stwórcą a stworzeniem. – Chrześcijaństwo wprowadza pewne novum. Dopiero bowiem w relacji do Boga powstaje ładunek emocjonalny. Mówimy o pojęciu miłości. A dla nas jest to najistotniejsze pojęcie, wykraczające daleko poza kategorię romantyczną – wyjaśniał prelegent. Kiedy Jezusa pytają, które przykazanie jest największe, On odpowiada, że to, by jak najmocniej kochać Boga, a bliźniego swego jak siebie samego.

Pokochaj swoje istnienie

Wiara przychodzi człowiekowi z pomocą w temacie akceptacji, bo zanim zostaliśmy stworzeni, byliśmy najpierw pokochani i zaakceptowani przez Boga. Dlatego nikt nie może wątpić w sens swojego życia. – To umiłowanie drugiego jak siebie samego ma odniesienie do umiłowania przez Boga każdego z nas. Dlatego człowiek nie może być zminimalizowany do tego, co potrafi wyprodukować. Od zarania dziejów posiada godność, która jest niepodważalna – przekonywał kard. Müller. – W świecie postmodernistycznym, szczególnie w krajach Europy Zachodniej, mamy do czynienia z sytuacją, że najczęstszą przyczyną śmierci wśród młodych ludzi jest samobójstwo. W wielu przypadkach to wynik zwątpienia w sens istnienia, który z kolei ma swoje korzenie w nastawieniu filozoficznym i antropologicznym – opowiadał hierarcha.

Mówił o coraz modniejszej filozofii posthumanizmu/transhumanizmu. W nich człowiek jest jednym z etapów ewolucji, a następnym krokiem będzie hybryda człowieka i maszyny. Zaś finalnym produktem ma być robot, korzystający w pełni ze sztucznej inteligencji. – Chodzi o to, że człowiek nie potrzebuje Stwórcy, ponieważ sam się stwarza na nowo. Z tym spojrzeniem musimy się ciągle jako chrześcijanie konfrontować – apelował kardynał.

Zachować humanizm

Według niego kierunek ten jest bardzo niebezpieczny. Posiada bowiem wymiar polityczny i przenosić się może na całą społeczność ludzką, by ją kontrolować. Dobrym przykładem takich działań są Chiny, czyli totalna kontrola, także myślowa. – Mieliśmy z tym do czynienia w przypadku nazizmu czy komunizmu. Dlatego należy się na nowo uwrażliwiać na tę tematykę – podkreślał kard. Müller. Dodał, że epokowym zadaniem ludzkości obecnie nie jest negacja technicznych czy medycznych osiągnięć, lecz nauka na błędach historii oraz rozwój i spojrzenie w przyszłość w sposób holistyczny. Bez rezygnacji z humanizmu, który jest twórczy.

– Musimy umieć dokonać właściwej syntezy. Filozofia grecka została przekazana nam w spuściźnie, do tego dochodzi doświadczenie Izraela z personalnym Bogiem. Gdy połączymy te dwa aspekty, stworzymy pozytywny bagaż, który pozwoli nam przetrwać. A finalnie zawsze miejmy na uwadze wieczność, która nas czeka – podsumował kardynał.