Jak zaopiekować się w domu osobą w chorobie, niepełnosprawności?

Inicjatorką powstania wspomnianej Szkoły była przed laty Dorota Milecka, ówczesna dyrektorka ds. Pielęgniarstwa w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu. – Ideą przedsięwzięcia było to, by przygotować rodziny do opieki w domu nad osobami niepełnosprawnymi – wyjaśniają Magdalena Klimczak i Małgorzata Gdesz, pielęgniarki z USK we Wrocławiu.

Szkoła proponowała najpierw zajęcia przez 5 dni w tygodniu, okazało się jednak, że bardziej sprawdza się formuła jednodniowego spotkania poświęconego różnym zagadnieniom, z możliwością indywidualnych konsultacji. – Jednego bardziej interesuje fizjoterapia, innego pomoc psychologiczna czy temat pomocy instytucjonalnej, informacje na temat możliwości zyskania wsparcia finansowego, a ktoś z kolei chce dowiedzieć się po prostu, jak umyć człowieka w łóżku – mówi M. Gdesz.

Pandemia, utrudniony kontakt z rodzinami pacjentów, bardzo zaburzyła funkcjonowanie Szkoły. Teraz stopniowo jej działalność się odradza. Panie Magdalena Klimczak i Małgorzata Gdesz zainicjowały warsztaty, które dostarczą konkretnej wiedzy, a także przypominają o Szkole, o możliwości skorzystania z konsultacji w innym, umówionym indywidualnie terminie.

Warsztaty odbędą się 24 czerwca. – Będzie można zasięgnąć informacji u specjalistów z zakresu pielęgniarstwa, fizjoterapii, farmacji i psychologii, a także porozmawiać z pracownikiem socjalnym – wyjaśnia Magdalena Klimczak.

Na spotkaniu będzie można poznać podstawowe sprzęty wykorzystywane w opiece, tj. wózki inwalidzkie, chodziki, a także łatwoślizgi. Przekażemy także informacje na temat produktów wykorzystywanych do pielęgnacji osób niepełnosprawnych, farmaceuci wyjaśnią zagadnienia dotyczące zasad prawidłowego przyjmowania leków i zgłaszania działań niepożądanych leków. Będzie możliwość rozmowy z psychologiem, który skupi się na etapach godzenia się z chorobą oraz trudności emocjonalne opiekunów.

Do dyspozycji uczestników będzie pracownik socjalny, który wyjaśni, jak skorzystać z pomocy instytucjonalnej i zadań MOPS-u. Ostatnim elementem spotkania będzie praktyczny pokaz pielęgnacji chorego leżącego.

W czasie warsztatów będzie zapewniony drobny poczęstunek. – Wyposażymy słuchaczy w poradniki współpracujących z nami fundacji TZMO „Razem Zmieniamy Świat” oraz broszurki Fundacji „Moc pomocy”. Każdy uczestnik otrzyma również drobny upominek – dodaje M. Klimczak.

Panie  w swojej pracy wciąż spotykają się z sytuacjami, kiedy nagle – np. po wypadku czy udarze – ktoś dotąd w pełni sprawny nagle wymaga stałej, kompleksowej opieki. Krewni często chcieliby bardzo móc zaopiekować się taką osobą w domu, zamiast powierzać ją wyłącznie opiece jakiejś instytucji. By to było możliwe, potrzebują jednak konkretnej pomocy.

– Czasem potrzebują najpierw po prostu wysłuchania. Kiedyś zgłosiła się do nas pani, która najpierw przez całą godzinę płakała – wspomina pani Małgorzata. – Kiedy razem z mężem przeszli na emeryturę, planowali, że będzie to dla nich czas wspólnych wyjazdów, zwiedzania, wyjść do kina. Tymczasem podczas pierwszego na emeryturze wyjazdu w góry mąż dostał zawału. Wymagał potem kompleksowej opieki. W szpitalu przekonywano panią, by przekazała go do placówki zajmującej się opieką długoterminową. Tymczasem ona bardzo chciała być przy nim, w domu. Okazało się, że po uzyskaniu odpowiedniego wsparcia jest to możliwe – opowiada.

Wspomina, że gdy osoba wymagająca opieki trafia do domu, jej bliscy bywają zupełnie zagubieni. Na już potrzebne są informacje o konkretnych sprzętach (przy czym warto wiedzieć, które wystarczy wypożyczyć, a które zakupić), o tym, jak przygotować mieszkanie do opieki nad chorym, jaka pielęgnacja pozwoli uniknąć odleżyn.

– Czasem ktoś całymi latami opiekuje się osobą niepełnosprawną, a nie wie, że istnieje coś takiego, jak łatwoślizg, kółko obrotowe, balkonik z siedziskiem, schodołazy czy inne urządzenia ułatwiające opiekę. Pomagają one np. dźwignąć osobę, doprowadzić do toalety lub umożliwić wyjście na dwór, zaoszczędzając przy tym swój własny kręgosłup. Nie wiedzą nic o opiece wytchnieniowej czy środowiskowej – mówi M. Gdesz.

Zdarza się, że o porady do Szkoły zgłaszają się także sami pacjenci – na przykład ze stopa cukrzycową, ze stomią.

Marzeniem pań jest, by kiedyś w szpitalu przy ul. Borowskiej powstało rozbudowane Centrum Edukacji dla pacjentów, ich krewnych. Już teraz jednak Szkoła oferuje na co dzień wszechstronną pomoc i pacjentom i ich bliskim, tzw. opiekunom nieformalnym. 

– Wyjaśniamy, z jakimi trudnościami sfery psychicznej mogą spotkać się opiekunowie zarówno ze strony podopiecznego, jak i własnej. Wskazujemy również, gdzie szukać pomocy instytucjonalnej po opuszczeniu szpitala, w zakresie opieki POZ, opieki długoterminowej domowej, ale także przybliżamy wachlarz możliwości uzyskania pomocy w ośrodkach stacjonarnych, świadczących opiekę całodobową, Zakładów Opiekuńczo-Leczniczych, Zakładów Pielęgnacyjno-Opiekuńczych, Domów Pomocy Społecznej. W ramach Szkoły proponujemy uczestnictwo w zindywidualizowanych spotkaniach ze specjalistami w dziedzinie pielęgniarstwa, osobami, które zajmują się koordynacją przedsięwzięcia i pozyskują do współpracy pracowników socjalnych, fizjoterapeutów, farmakologów, a także psychologów, którzy mogą udzielić specjalistycznych rad na konkretne problemy zarówno chorych jak i ich opiekunów – wyjaśnia M. Klimczak.

Warsztaty odbędą się 24 czerwca od 10.00 do 16.00 w Uniwersyteckim Centrum Rehabilitacji przy ul. Borowskiej 213, w sali 3.33 (wejście główne, winda bud. B, piętro III).

Rejestracja na warsztaty prowadzona jest do 16 czerwca. Kontakt:

Małgorzata Gdesz – tel. 662 232 559, malgorzata.gdesz@usk.wroc.pl; Magdalena Klimczak – tel. 71 733 12 45, magdalena.klimczak@usk.wroc.pl. Kontakt: 8.00-14.00. Również tą drogą można umawiać się na indywidualne konsultacje także poza warsztatami.