Znasz historię pierwszej polskiej flagi w powojennym Wrocławiu? przejdź do galerii
Jej dzieje, związane z niemieckim obozem Burgweide, przypomniała Kamilla Jasińska z wrocławskiego oddziału IPN w czasie obchodów Dnia Flagi Rzeczypospolitej Polskiej na wrocławskim rynku.
Podkreśliła, że 2 maja to zarazem święto Polonii i Polaków za granicą – warto pamiętać tego dnia także o naszych rodakach żyjących w przedwojennym i wojennym Wrocławiu.
Zaprosiła uczestników spotkania do przeniesienia się na chwilę wyobraźnią do kwietnia 1945 r. – czasu Festung Breslau, gdy w otoczonym ze wszystkich stron mieście trwają zacięte walki, a ono samo z każdą chwilą obraca się w ruinę.
– Pełne jest niemieckich robotników przymusowych, a wśród nich są tysiące Polaków – opowiadała. – Wielu trafiło tu jesienią 1944 r., jeszcze w trakcie lub już po powstaniu warszawskim. To przede wszystkim cywilna ludność powstańczej Warszawy, wysłana w kierunku Breslau przez niemiecki obóz przejściowy Dulag 121 w Pruszkowie. W Breslau utworzono dla nich kilka obozów pracy, ale największa grupa trafiła do obozu przejściowego Burgweide, mieszczącego się wówczas na terenie podmiejskiej wsi, dzisiejszych Sołtysowic, które w granice Wrocławia włączono w 1951 r.
Zdjęcia:
Tłumaczyła, że był to największy obóz dla Polaków wojennego Wrocławia. Jedną z zesłanych do niego warszawianek była 31-letnia Natalia Kujawińska.
– Jak tysiące innych robotników przymusowych, tak i ona z niecierpliwością i nadzieją w sercu wyczekiwała końca tego piekła na ziemi, które wtedy tu się rozgrywało. Pewnego dnia, w kwietniu 1945 roku, w jednym z opuszczonych domów znalazła to, czego od dawna szukała: dwa kawałki białego i czerwonego materiału. Ryzykując życiem nie tylko własnym, ale i nienarodzonego dziecka, które miała pod sercem, uszyła flagę o wymiarach 137 x
– Wkrótce Festung Breslau skapitulowała. To był wieczór 6 maja 1945 r. Następnego dnia, choć niektórzy twierdzą, że mogło to być jeszcze tego samego dnia wieczorem, nad niemieckim obozem pracy Burgweide zawisło ponad 20 flag państwowych, a wśród nich i nasza polska, biało-czerwona, ta uszyta potajemnie przez Natalię Kujawińską. W jednej relacji z tego okresu możemy odnaleźć takie słowa: „To ona, ta flaga, potwierdziła szeptane jeszcze słowa: wojna się skończyła”.
– Rzeczywiście II wojna światowa kilka godzin później dobiegła końca – opowiadała pani Kamilla. – Polska flaga z niemieckiego obozu przejściowego i obozu pracy Burgweide nie przepadła. Trafiła w dobre, opiekuńcze ręce Ireny Siwickiej, która w obozowym szpitalu Burgweide posługiwała jako pielęgniarka, a po wojnie zamieszkała na Sołtysowicach. To ona opiekowała się tą niezwykłą flagą przez wiele lat. Gdy w 1969 r. w ramach Towarzystwa Miłośników Wrocławia powstał Klub Ludzi ze Znakiem „P”, zrzeszający byłych polskich robotników przymusowych, historyczna flaga znad obozu Burgweide, uznawana za pierwszą polską flagę w powojennym Wrocławiu, trafiła właśnie do tego klubu. Przez lata była traktowana niczym najświętsza relikwia.
Przypomniała, że szerokie grono wrocławian po raz pierwszy miało możliwość zobaczyć ją 6 maja 1971 r. w kinie „Śląsk”, gdy inaugurowane były kolejne Dni Wrocławia. Potem prezentowana była wielokrotnie. Na tę flagę swoje przyrzeczenie składali m.in. dolnośląscy harcerze. W 1979 r. flaga trafiła do Wrocławskiego Muzeum Historycznego, czyli obecnego Muzeum Miejskiego Wrocławia. Dziś można ją zobaczyć na wystawie stałej „1000 lat Wrocławia”. Oddział IPN zaprasza 2 maja o 18.00 do kamieniczki Małgosia, siedziby Miłośników Wrocławia, na bogato ilustrowaną archiwalnymi fotografiami prelekcję poświęconą słynnej fladze. Wstęp wolny.
⃰
Głównym organizatorem obchodów na wrocławskim rynku był Wojewoda Dolnośląski Maciej Awiżeń. – Szanujmy nasze symbole, mówmy o nich z dumą i chwalmy się nimi, pamiętając o historii. Niech ten dzień będzie dla nas świętem radosnym i wartościowym, źródłem wzruszenia oraz radości. Nośmy Polskę w sercu i wspólnie troszczmy się o nią – mówił w okolicznościowym przemówieniu.
Podczas uroczystości zabrzmiał Hymn Polski, podniesiona została flaga na maszt. Odbył się również pokaz musztry paradnej i koncert Orkiestry Reprezentacyjnej Wojsk Lądowych we Wrocławiu.
