Zbliża się III Ogólnopolski Kurs Chorału Gregoriańskiego "Convivium Gregorianum". Trwają zapisy

Do 30 czerwca trwają zapisy dla osób, które chciałyby skorzystać z noclegów oraz posiłków przygotowywanych przez organizatorów. Osoby z Wrocławia oraz inne, które gotowe są same zorganizować sobie nocleg i posiłki, mogą zgłaszać się do ostatniej chwili. Zapisy prowadzone są na stronie: scholalumen.pl/kurs-2024/. Tam również znaleźć można wszelkie niezbędne informacje.

*

– Program wypełniony jest wykładami, próbami śpiewu oraz licznymi celebracjami liturgicznymi. Być może znajdzie się czas na zwiedzenie wybranych miejsc we Wrocławiu – mówi Łukasz Czartowski, prezes zarządu Fundacji Lumen de Lumine, która jest głównym organizatorem wydarzenia. – Mamy podział na trzy grupy, zależnie od stopnia zaawansowania. Pierwsza przeznaczona jest dla początkujących, którzy nie czytają nut, chcą zyskać „podstawy podstaw”. Nie mamy jakichś wstępnych wymagań co do umiejętności. Jeśli ktoś chce przyjechać, to ducha nie gasimy. Grupę podstawową prowadzi prof. Marta Kierska-Witczak, kierująca Katedrą Muzyki Kościelnej na Akademii Muzycznej we Wrocławiu. Drugą grupę poprowadzi w tym roku benedyktyn o. Karol Cetwiński OSB, trzecią, utworzoną po raz pierwszy – ja.

Uczestnicy kursu otrzymują z wyprzedzeniem materiały z tekstami, nutami utworów, które będą śpiewane danego dnia oraz następnego. Mogą się z nimi zapoznać, przygotować. Od zeszłego roku kursanci są zachęcani, by – jeśli chcą – włączali się w części solowe jako kantorzy, choćby intonując początek psalmu. Mogli przy tym korzystać z delikatnej pomocy stojącego za ich plecami głównego kantora.

  Wykłady. Materiały organizatorów

Spotkanie ma swoje stałe filary. – Pierwszym z nich jest liturgia: codzienna jutrznia, Msza św., nieszpory. Jutrznia jest sprawowana w kaplicy Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety przy ul. św. Józefa we Wrocławiu, Msza św. i nieszpory w różnych kościołach Ostrowa Tumskiego i okolic – tłumaczy Ł. Czartowski. – W tym roku będziemy obecni w nowych miejscach: w kościele pw. św. Macieja („Maciejówce”), a także kościele klasztornym sióstr urszulanek. W ubiegłym roku gościliśmy u dominikanów. Modlimy się i śpiewamy co roku w katedrze wrocławskiej, kościele pw. św. Idziego. W tym roku Msza św. zamykająca kurs sprawowana będzie przy głównym ołtarzu katedralnym. Nasi uczestnicy, z nowymi już umiejętnościami, zaśpiewają w sercu archidiecezji wrocławskiej.

Drugim filarem jest charakterystyczna formuła związana z Eucharystią przeżywaną w ramach kursu: Naprzemiennie jednego dnia sprawowana jest Msza św. w zwyczajnej formie rytu rzymskiego (Msza św. „posoborowa”), drugiego w formie nadzwyczajnej (Msza „trydencka”). Oczywiście i na jednej i na drugiej wybrzmiewa chorał gregoriański. – Zawsze także sprawujemy Requiem – w tym roku uczynimy to w intencji księcia Henryka Probusa, w kolegiacie św. Krzyża. Świątynia (obecnie służący Duszpasterstwu Tradycji Łacińskiej) jest historycznie związana z tym władcą – mówi Ł. Czartowski. – W ubiegłym roku śpiewaliśmy również przedsoborowe Matutinum (co wymaga wczesnego wstania) – obecnie też to planujemy. Co ważne, wszystkie liturgiczne celebracje są otwarte dla osób niezapisanych na kurs. Ich plan będzie można znaleźć na stronie internetowej, na FB, na plakatach. Zapraszamy wszystkich chętnych.

– Kolejny filar to muzyka polifoniczna – dodaje. – Chorał gregoriański dla ludzi współczesnych jest czymś niezwykłym. W rzeczywistości jednak jest to zwykły, „własny”, codzienny śpiew liturgii rzymskiej. Jego rozwinięciem, dodającym elementu uroczystego, jest śpiew wielogłosowy. XVII- i XVIII-wieczni klasycy polifonii chóralnej tworzyli wspaniałe kompozycje wielogłosowe. Taki śpiew nie zastępował chorału gregoriańskiego, ale wchodził z nim w dialog, towarzyszył mu. Był formą „solennizacji”, nadaniem bardziej uroczystego, odświętnego charakteru. Przykładowo, śpiewano hymny naprzemiennie – jedną zwrotkę w jednogłosie chorałowym, drugą wykonywał wielogłosowo zespół wokalny. Podobnie czynimy na kursie.

Podkreśla szczególny „smak” takiego właśnie świętowania. – Bywa czasem, że współczesna muzyka religijna „odrywa” człowieka od rzeczywistości, nadmiernie egzaltuje. Chorał „podnosi” nas, ale nie „odrywa”, jednocześnie fascynuje, wprowadza w świat piękna i tajemnicy. Tak to działa nie tylko w „starej” liturgii, ale również i w nowym rycie – tłumaczy.

Dodaje, że takie spotkanie chorału i polifonii na kursie dokonuje się np. podczas śpiewu Magnificat, wykonywanym w czasie nieszporów, czy też w Salve Regina. – Na zakończenie drugiej edycji, w ostatnim dniu kursu, nagraliśmy uroczystą antyfonę Salve Regina. Jest ona śpiewana codziennie, więc uczestnicy dobrze ją poznają. Pod koniec tygodniowej pracy brzmi w ich wykonaniu naprawdę imponująco. W tym roku chcemy również takie nagranie przygotować – mówi Ł. Czartowski.

Wskazuje, że w chorale gregoriańskim muzyka jest bardzo silnie związana z konkretnym okresem liturgicznym. Poszczególne melodie są wpisane w określony czas. To pomaga głębiej przeżyć dany okres, sprawia, że zanurzamy się w świat obrzędów, ceremonii, które nadają całemu życiu określony kształt.

Zauważa, że chorał gregoriański bywa kojarzony głównie z okresami liturgicznymi takimi, jak Wielki Post czy Adwent lub np. z liturgią żałobną. – Niesłusznie. Chorał pomaga wejść we wszystkie tajemnice wiary; pomaga nie tylko rozważaniu misterium krzyża. Jest też wyrazem radości zmartwychwstania Chrystusa. Wyraża różne stany ducha – radość, smutek, nadzieję, ból. To jest muzyczna ekspresja wiary na każdy czas – podkreśla.

Dodaje, że na kursie nikt nie jest do niczego zmuszany. – Jeśli ktoś chce uczestniczyć tylko w Mszach św. w „starym rycie” albo tylko w tych w „nowym”, to oczywiście nie będziemy w tym przeszkadzać. Sednem kursu jest chorał gregoriański, który funkcjonuje w obu rytach – mówi.

Jeśli ktoś ma ograniczone możliwości czasowe i jest w stanie uczestniczyć tylko w części programu, istnieje taka możliwość. Organizatorzy zapraszają do kontaktu.

  W kaplicy sióstr elżbietanek. Materiały organizatorów