Obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II RP odbyły się tradycyjnie pod pomnikiem- mauzoleum przy skwerze Xawerego Dunikowskiego we Wrocławiu. Przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, instytucji zajmujących się pamięcią oraz mieszkańcy miasta oddali hołd zamordowanym Polakom.

Pod pomnikiem modlitwę ekumeniczną nad duszami ofiar poprowadził bp Jacek Kiciński CMF, biskup pomocniczy archidiecezji wrocławskiej.

Foto Gość DODANE 11.07.2024 AKTUALIZACJA 12.07.2024

Obchody "krwawej niedzieli", czyli ludobójstwa na Polakach przez ukraińskich nacjonalistów

​ZOBACZ ZDJĘCIA: Obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II RP we Wrocławiu.  

- Ten dzień 11 lipca przeszedł do historii jako tzw. krwawa niedziela, ponieważ był to kulminacyjny moment ludobójstwa zaplanowanego i przeprowadzonego przez ukraińskich nacjonalistów. Miało ono wyniszczyć Polaków zamieszkałych na Kresach Południowo-Wschodnich II RP, częściowo na Polesiu, Lubelszczyźnie i Podkarpaciu. Brutalnym mordom - głównie dzieci, kobiet i starców - towarzyszyła grabież mienia oraz likwidacja wszelkich śladów polskości - mówi Michał Siekierka, wiceprezes Stowarzyszenia Upamiętniania Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów.

Podkreślił, że ofiarami zbrodni byli również Żydzi, Ormianie, Czesi, a także sprawiedliwi Ukraińcy, którzy przeciwstawili się zbrodniczej ideologii. - Historii nie zmienimy. Chcemy uczynić wszystko, aby nikt nie mógł wykorzystać zaszłości historycznych do poróżnienia naszych narodów - polskiego i ukraińskiego. Dzisiaj pokazujemy pamięć i szacunek dla ofiar - dodaje M. Siekierka.

Jeden z ocalałych - Jan Zaleski, naoczny świadek ludobójstwa - napisał, że Kresowian zabito dwukrotnie - raz od ciosów siekierą i drugi raz przez przemilczenie.

Wojewoda dolnośląski Maciej Awiżeń zaznacza, że nie istnieją słowa opisujące tragedię naszych przodków na Kresach. - Chodzi o pamięć, o wiedzę. Dlatego dziękuję wszystkim, którzy przekazują tę pamięć i wiedzę. Rząd polski będzie pamiętał o tej zbrodni i będzie dalej przekazywał wiedzę o niej. Obyśmy wszyscy wyciągnęli wnioski, że zbrodnicze ideologie prowadzą do strasznych rzeczy: zwrócenia się sąsiada przeciwko sąsiadowi - uwrażliwia M. Awiżeń.

Podczas obchodów niezwykle celne przemówienie wygłosił Kamil Dworaczek, dyrektor wrocławskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej. - Nie możemy zapomnieć o tej zbrodni i powinniśmy ją upamiętniać, niezależnie od okoliczności. Nie jest to jednak głos przeciw Ukrainie, który ma uderzać w nasze dobre relacje. To raczej ostrzeżenie, jak relacje między narodami mogą zostać zatrute przez skrajny nacjonalizm. Warto zauważyć, że nikt nie mówi o zbrodniach Ukraińców na Polakach, lecz o zbrodniach ukraińskich nacjonalistów. Nikt nie przerzuca odpowiedzialności na cały naród ukraiński, a tym bardziej na kolejne pokolenie, które dzisiaj dzielnie walczy o swoją niepodległość - tłumaczył dyrektor IPN Wrocław.

Wymienił kilka nazwisk zbrodniarzy ukraińskich, by nie pozostali oni bezimienni. Dowódców, którzy byli odpowiedzialni za zgładzenie całych wsi. - Oni nigdy nie zostali osądzeni. Oprócz trybunałów i sądów jest jednak coś więcej - osąd historii. I tu wyrok jest jednoznaczny. Popełnili straszliwą zbrodnię, ale też wielki błąd. Zamiast walczyć z realnym wrogiem, który potem zniewolił Ukrainę, zwrócili się przeciwko bezbronnym sąsiadom. Przeciw tej nacji, która po latach okazała Ukrainie największą solidarność w godzinie próby - opisywał K. Dworaczek.

Przypomniał postawę sprawiedliwych Ukraińców, którzy pomagali Polakom w tych strasznych godzinach. Ich przykład pokazuje, jak ważna jest postawa jednostki, a jak krzywdząca może być generalizacja. Na wrocławskim pomniku znajduje się tablica im poświęcona. Kresowa Księga Sprawiedliwych zawiera 1341 nazwisk tych, którzy pomagali Polakom na Wołyniu, ratując sąsiadów w odruchu człowieczeństwa i odwagi, ale nie jest to pełna liczba.

- Dzisiaj jest święto, które przez długie lata nie mogło się doczekać swojej daty w kalendarzu państwowych uroczystości. Teraz z odwagą i podniesionym czołem mówimy o tragicznych wydarzeniach po wieloletnim milczeniu. Myślę, że to trudne - pogodzić bolesne rany w naszej wspólnej historii z odpowiedzialnością za dalsze losy państwa polskiego i ukraińskiego. Przebaczenie leży w naturze ludzkiej. A w naszym przypadku nie o zemstę, lecz o pamięć wołają ofiary. Na Dolnym Śląsku spoczywa na nas szczególna odpowiedzialność, ponieważ w zdecydowanej większości jesteśmy potomkami Kresowian - przyznaje Paweł Gancarz, marszałek województwa dolnośląskiego.