Ofiarowanie, oczyszczenie i... naleśniki Matki Bożej

Wewnętrzna struktura święta Ofiarowania w nauczaniu Kościoła

Trzeba nam bowiem wiedzieć, że takie jednoznaczne wskazanie na omawiany obchód wyłącznie jako na święto Pańskie z punktu widzenia historycznego w przeciwieństwie do teologicznego nie jest właściwe, ani pożądane.

Wielki święty i Doktor Kościoła, a przy tym poeta, św. Efrem Syryjczyk (ok. 305-373), w swojej pieśni o Maryi, Symeonie i Dziecięciu kładzie nacisk na fakt "Przedstawienia" przez Maryję dzieciątka Jezus Bogu w świątyni, oraz na "Spotkanie Jezusa z Symeonem”.

Swój wkład w teologię święta Ofiarowania Pańskiego ma także wielki kaznodzieja średniowiecznej Polski, a szczególnie Śląska - Peregryn z Opola. Żyjący w latach ok. 1260-1333, dominikański mnich, prowincjał oraz inkwizytor pozostawił po sobie zbiór kazań w tym na omawiane święto, które nosiło nazwę Oczyszczenia NMP. Warto w tym miejscu oddać głos uczonemu z Zakonu Kaznodziejskiego: „W tej ewangelii jest mowa o trzech sprawach, z którymi wiąże się dzisiejsza uroczystość, mianowicie o oczyszczeniu Maryi, o ofiarowaniu Dziecięcia i o spotkaniu Symeona z Chrystusem” (cyt. za: B. Kochaniewicz, Średniowieczni dominikanie o Matce Bożej, Kraków 2008). Do głosu należy także dopuścić Pseudo-Jana Taulera, który identyfikowany ze słynnym XIV-wiecznym teologiem i mistykiem dominikańskim, który w wydarzeniu doszukuje się wątków związanych z Niepokalanym Poczęciem NMP.

Święto Spotkania

Możemy powiedzieć, iż nazwa ta w oryginale greckim HYPAPANTE oznaczająca uroczyste spotkanie jest najstarszym określeniem naszego święta i tak funkcjonowało w V w. Z punktu widzenia teologii chodziło tu o spotkanie Starego i Nowego Testamentu. To zagadnienie dostrzegł św. Sofroniusz (V/VI w. po Chr.) patriarcha jerozolimski, który w kazaniu na święto Ofiarowania Pańskiego zaakcentował i zaktualizował w słowach: "Wszyscy biegnijmy na spotkanie z Nim, którzy tak pobożnie obchodzimy i czcimy Jego misterium, wszyscy podążajmy ochotnym sercem. Niech nie będzie nikogo, kto by nie uczestniczył w spotkaniu" (tłum. F. Kłoniecki, w: Starożytne Teksty Chrześcijańskie, Lublin 1976).

Jako takie rozumie je do dnia dzisiejszego Kościół prawosławny, który określa je w Menologionie (rodzaj wschodniego martyrologium zwierającego żywoty świętych i teksty liturgiczne) nazywając Świętem Spotkania Pana Boga i Zbawiciela Naszego Jezusa Chrystusa.

W kalendarzu liturgicznym św. Willibrorda powstałym na fundamencie sakramentarzy frankońskich i rzymskich spisanym w latach ok. 702-706 prawdopodobnie w Anglii dnia 2 lutego wpisane jest święto patriarchy Symeona. W ten sposób mnisi anglosascy chcieli podkreślić tajemnicę spotkania Jezusa Boga z pogańskim światem zgodnie z wyśpiewywanym kantykiem co wobec misji ewangelizacyjnych wspomnianych mnichów na kontynencie europejskim nabiera nowego znaczenia i głębszego sensu wobec aktualnej sytuacji religijnej.